Fossa Eugeniana

Fossa Eugeniana
Beeld uit documentaire van Duijf.

Velen werkten mee aan de documentaire van Huub Duijf over de Fossa Eugeniana. Wij als Stichting Erfgoed Venlo zijn trots een maaskeitje te hebben kunnen bijdragen.

Venlo en de Fossa Eugeniana

Onze huidige regio bestond rond 1600 uit hertogdommen Venlo, Roermond en Geldern behoorden tot het hertogdom Geldern.

Venlo had het monopolie voor de handel en het innen van belastingen en gelden op en bij de Maas, van Venlo tot Mook. En was als stapel- en  overslagplek een belangrijke handelsplaats.

In 1626 werd er door  het bestuur besloten een kanaal aan te leggen van Rheinberg aan de Rijn naar Arcen aan de Maas.

Venlo hield de plannen en ontwikkelingen van dit kanaal tussen de Maas en de Rijn goed in de gaten. Men was tegen een kanaal, omdat dan een deel van de inkomsten van Venlo naar anderen, zoals onder andere Arcen zouden afvloeien. De Maas was van grote economische betekenis voor Venlo.

Toen echter het kanaal onvermijdelijk was, vond men in Venlo dat het kanaal dan toch in Venlo moest beginnen en niet in Arcen. De stad heeft veel moeite gedaan om het kanaal naar Venlo verplaatst te krijgen, wat uiteindelijk lukte. Het verhaal gaat dat de ingenieur van het kanaal, de Medici, zou zijn omgekocht met een gouden beker met goudgeld. Daar is overigens geen bewijs van gevonden. Wel werden hoogwaardigheidsbekleders die hier van invloed waren, extra in de watten gelegd. Dat Arcen hiermee niet blij was is wel duidelijk.

Uiteindelijk is het graven van het kanaal gestart in 1626. Door de technisch gecompliceerde uitvoering liep de bouw vertraging op. In 1627 bezocht Isabella Clara Eugenia de traag verlopende werkzaamheden. Toen Piet Hein de Spaanse zilvervloot veroverde kregen de noordelijke Nederlanden veel geld, waarmee Frederik Hendrik op veldtocht ging. In 1632 en 1633 werden Venlo en Rheinberg veroverd. Daarmee kwam er een einde aan de Fossa Eugeniana, een project dat weliswaar gedurfd, maar voor die tijd volledig onhaalbaar was.